Το πετροχελίδονο πετά για 10 μήνες χωρίς στάση
Το κοινό πετροχελίδονο, γνωστό επίσης ως μαυροσταχτάρα ή
μαυροσταχτούρα, ένα συνηθισμένο στην Ελλάδα πουλί, δεν είναι μόνο το
ταχύτερο στη Γη, η «Φόρμουλα Ένα» των πουλιών σε ευθεία πτήση (στις
βουτιές είναι ο πετρίτης). Ανακηρύχθηκε πλέον επίσημα από τους
επιστήμονες ο παγκόσμιος πρωταθλητής των αιθέρων, καθώς μπορεί να πετά
συνεχόμενα επί δέκα μήνες χωρίς καμία στάση. Και βεβαίως, όλο αυτό τον
καιρό, κοιμάται και τρώει (έντομα) εν πτήσει!
Ήδη από τη δεκαετία του 1950, οι επιστήμονες υποπτεύονταν ότι κανένα πουλί δεν μπορεί να συναγωνισθεί το πετροχελίδονο στο πέταγμα, αλλά μόλις τώρα Σουηδοί ερευνητές κατάφεραν να το επιβεβαιώσουν. Είναι πια βέβαιο ότι κανένα πουλί στον κόσμο δεν μπορεί να μείνει τόσο πολύ καιρό στον αέρα χωρίς να προσγειωθεί. Καθώς το πετροχελίδονο ζει έως 20 χρόνια, συνολικά στη διάρκεια της ζωής του πετά επτά φορές την απόσταση Γης-Σελήνης μετ' επιστροφής.
Οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου Λουντ, με επικεφαλής τον καθηγητή οικολογίας Άντερς Χέντενστρεμ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας «Current Biology», είχαν προσαρτήσει ένα μικροσκοπικό αισθητήρα γεωεντοπισμού σε 13 πουλιά και τα παρακολούθησαν επί μια διετία. Έτσι, οι ερευνητές γνώριζαν πότε τα πετροχελίδονα βρίσκονταν στον αέρα και πότε κατέβαιναν στη γη.
Αποδείχθηκε ότι το πετροχελίδονο -που εμφανισιακά μοιάζει με το χελιδόνι, αλλά ανήκουν σε διαφορετικές οικογένειες πουλιών- περνά μόνο δύο μήνες του χρόνου στη γη, στη βόρεια Ευρώπη, κατά την περίοδο της αναπαραγωγής του. Τον υπόλοιπο χρόνο πετάει, μεταναστεύοντας κυρίως στην Αφρική. Μερικά πουλιά μπορεί να προσγειώνονται για λίγες ώρες κάποιο βράδυ, αλλά και αυτά περνούν το 99,5% του δεκαμήνου στον αέρα. Άλλα όμως δεν...κλέβουν καθόλου και παραμένουν συνεχώς εν πτήσει.
Ερώτημα παραμένει πού βρίσκουν την ενέργεια για τόσο μακρινά ταξίδια και πώς συνδυάζουν την πτήση με τον ύπνο. Κάθε μέρα, την αυγή και το δειλινό, για άγνωστο λόγο, τα πετροχελίδονα ανεβαίνουν σε μεγάλα ύψη, δύο έως τριών χιλιομέτρων, αλλά την υπόλοιπη μέρα πετάνε πιο χαμηλά.
Ένα αγαπημένο μέρος συγκέντρωσης αυτών των πουλιών στη μεταναστευτική διαδρομή τους είναι η Λιβερία, όπου κάθε χρόνο πολλά εκατομμύρια πετροχελίδονα μαζεύονται για να κυνηγήσουν τερμίτες - ένα μοναδικό θέαμα.
Ήδη από τη δεκαετία του 1950, οι επιστήμονες υποπτεύονταν ότι κανένα πουλί δεν μπορεί να συναγωνισθεί το πετροχελίδονο στο πέταγμα, αλλά μόλις τώρα Σουηδοί ερευνητές κατάφεραν να το επιβεβαιώσουν. Είναι πια βέβαιο ότι κανένα πουλί στον κόσμο δεν μπορεί να μείνει τόσο πολύ καιρό στον αέρα χωρίς να προσγειωθεί. Καθώς το πετροχελίδονο ζει έως 20 χρόνια, συνολικά στη διάρκεια της ζωής του πετά επτά φορές την απόσταση Γης-Σελήνης μετ' επιστροφής.
Οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου Λουντ, με επικεφαλής τον καθηγητή οικολογίας Άντερς Χέντενστρεμ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας «Current Biology», είχαν προσαρτήσει ένα μικροσκοπικό αισθητήρα γεωεντοπισμού σε 13 πουλιά και τα παρακολούθησαν επί μια διετία. Έτσι, οι ερευνητές γνώριζαν πότε τα πετροχελίδονα βρίσκονταν στον αέρα και πότε κατέβαιναν στη γη.
Αποδείχθηκε ότι το πετροχελίδονο -που εμφανισιακά μοιάζει με το χελιδόνι, αλλά ανήκουν σε διαφορετικές οικογένειες πουλιών- περνά μόνο δύο μήνες του χρόνου στη γη, στη βόρεια Ευρώπη, κατά την περίοδο της αναπαραγωγής του. Τον υπόλοιπο χρόνο πετάει, μεταναστεύοντας κυρίως στην Αφρική. Μερικά πουλιά μπορεί να προσγειώνονται για λίγες ώρες κάποιο βράδυ, αλλά και αυτά περνούν το 99,5% του δεκαμήνου στον αέρα. Άλλα όμως δεν...κλέβουν καθόλου και παραμένουν συνεχώς εν πτήσει.
Ερώτημα παραμένει πού βρίσκουν την ενέργεια για τόσο μακρινά ταξίδια και πώς συνδυάζουν την πτήση με τον ύπνο. Κάθε μέρα, την αυγή και το δειλινό, για άγνωστο λόγο, τα πετροχελίδονα ανεβαίνουν σε μεγάλα ύψη, δύο έως τριών χιλιομέτρων, αλλά την υπόλοιπη μέρα πετάνε πιο χαμηλά.
Ένα αγαπημένο μέρος συγκέντρωσης αυτών των πουλιών στη μεταναστευτική διαδρομή τους είναι η Λιβερία, όπου κάθε χρόνο πολλά εκατομμύρια πετροχελίδονα μαζεύονται για να κυνηγήσουν τερμίτες - ένα μοναδικό θέαμα.
