Έρευνα: Οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (Μ.Κ.Ο) στην Ελλάδα
του Χρήστου Κυργιάκη
Πολλά έχουν γραφτεί και άλλα τόσα έχουν ακουστεί σχετικά με τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (Μ.Κ.Ο) τόσο για τη χρηματοδότησή τους όσο και για τη δράση τους στη χώρα μας.
Πολύ πρόσφατα (26/7/2011)πάγωσαν όλες οι χρηματοδοτήσεις των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων μέχρι να ολοκληρωθεί ο έλεγχος από το Σώμα Ελεγκτών Ορκωτών Λογιστών που έχει διαταχθεί από τα τέλη του 2010, μετά από παρέμβαση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, η οποία είχε επισημάνει προβλήματα αδιαφάνειας και είχε ζητήσει την επανεξέταση όλων των προγραμμάτων.
Επίσης, 195 προγράμματα παραμένουν ανοιχτά και αφορούν την περίοδο 2002-2010, τα οποία πρέπει να ελεγχθούν και να διασταυρωθούν τα στοιχεία τους από την Υπηρεσία Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας του Υπουργείου Εξωτερικών (ΥΔΑΣ), σύμφωνα με επιστολή του υφυπουργού Εξωτερικών Δημήτρη Δόλλη. Για τα παραπάνω προγράμματα ή διεξάγεται εισαγγελική έρευνα.
Στην Ελλάδα λειτουργούν, ούτε λίγο ούτε πολύ 528 (Μ.Κ.Ο) όπως αναφέρονται στην παρακάτω ηλεκτρονική διεύθυνση της επίσημης ιστοσελίδας του ΥΔΑΣ
Στις Μη Κυβερνητικές αυτές Οργανώσεις περιλαμβάνονται κάποιες που είναι πολύ γνωστές όπως ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός αλλά και πάρα πολλές που είναι τελείως άγνωστες στο ευρύ κοινό τόσο σχετικά με τους σκοπούς όσο και σχετικά με τις δράσεις τους.
Καταφεύγοντας στην ηλεκτρονική διεύθυνση της ιστοσελίδας της wikipedia βρήκαμε και παραθέτουμε αυτούσιο τον ορισμό για τις λεγόμενες ΜΚΟ:
«Οι M.Κ.Ο ορίζονται από την Παγκόσμια Τράπεζα ως “ιδιωτικοί οργανισμοί που ασκούν δραστηριότητά για να απαλύνει τον πόνο, να προωθήσει τα συμφέροντα των φτωχών, την προστασία του περιβάλλοντος, την παροχή βασικών κοινωνικών υπηρεσιών, ή αναλαμβάνουν την ανάπτυξη της κοινότητας”. Η χρήση του όρου Μ.Κ.Ο ποικίλλει από χώρα σε χώρα - για παράδειγμα ο όρος Μ.Κ.Ο χρησιμοποιείται συνήθως για τις εγχώριες οργανώσεις της Αυστραλίας που αναφέρονται στις Ηνωμένες Πολιτείες ως Μη κερδοσκοπικός οργανισμός. Τέτοιες οργανώσεις που δραστηριοποιούνται σε διεθνές επίπεδο, αρκετά συστηματικά αναφέρεται ως “μη κυβερνητικές οργανώσει”, στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού.
Ο όρος μη κυβερνητικές οργανώσεις (Μ.Κ.Ο.) αποτελεί νεολογισμό και αποδίδει στα ελληνικά τον αγγλικό όρο Non-Governmental Organisations (NGOs). Ο όρος χρησιμοποιήθηκε αρχικά στο άρθρο 71 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ. Ακριβής ορισμός του δεν υπάρχει. Ο όρος αναφέρεται σε μη κερδοσκοπικές οργανώσεις με διεθνή συνήθως παρουσία, οι οποίες δεν αποτελούν διεθνείς οργανισμούς αλλά στηρίζονται στην ιδιωτική πρωτοβουλία και είναι ανεξάρτητες από τα κράτη. Τα τελευταία χρόνια έχει επικρατήσει ο όρος να χρησιμοποιείται για κάθε κοινωφελή οργάνωση που δεν ανήκει στο κράτος. Οι σκοποί των ΜΚΟ είναι κυρίως ανθρωπιστικοί και αφορούν περιβαλλοντικά ή κοινωνικά προβλήματα όπως η φτώχεια, ο ρατσισμός, το περιβάλλον κ.λ.π. Από τις πρώτες ΜΚΟ ήταν ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός.»
Η χρηματοδότηση των Μ.Κ.Ο ήταν πάντα πεδίο συζήτησης και προβληματισμού όχι πάντα χωρίς λόγο όπως αποδεικνύει η προαναφερθείσα παρέμβαση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής.
Μερικές από τις πηγές χρηματοδότησης υπήρξαν διεθνείς οργανισμοί όπως η Παγκόσμια Τράπεζα (World BankGroup) , εθνικοί οργανισμοί όπως η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς αλλά και οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Από πολλούς εκφράζονται επιφυλάξεις και αντιρρήσεις για τους σκοπούς και τις δράσεις πολλών από τις Μ.Κ.Ο.
Χαρακτηριστική είναι η άποψη του φιλοσόφου Peter Hallward ο οποίος δηλώνει πως η δράση των Μ.Κ.Ο είναι ένας αριστοκρατικός τύπος πολιτικής και πως σε κάθε περίπτωση, η διεθνική δικτύωση των Μ.Κ.Ο είναι πλέον εκτενής.
Ανεξάρτητα από τη γνώμη που μπορεί να έχει ο καθένας ένα είναι βέβαιο πως δεν μπορεί και δεν πρέπει να παίζουν το ρόλο του κράτους ούτε να αντικαθιστούν κρατικές λειτουργίες ούτε να λειτουργούν ως αφετηρία για να μπορούν κάποιοι να πλουτίζουν ή για να μπορούν οι κυβερνητικοί παράγοντες να διορίζουν την εκλογική τους πελατεία σε μια περίοδο που δεν μπορούν να διορίσουν με την ίδια ευκολία στο δημόσιο τομέα όπως πριν από μερικά χρόνια.
Χρήστος Επαμ. Κυργιάκης
