16 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα Παρασκευή από το σεισμό - μεγέθους 6.6 R- της 13 Μαΐου του 1995 που συγκλόνισε τους νομούς Κοζάνης και Γρεβενών. Στο άκουσμα της συγκεκριμένης ημερομηνίας όλοι έχουν κάτι να σου πουν. Αν και έχουν περάσει αρκετά χρόνια από τότε, όσοι είχαν την ατυχία να βιώσουν το πρωτόγνωρο για την περιοχή μας περιστατικό, περιγράφουν τη συγκεκριμένη ημέρα με τέτοιες χαρακτηριστικές λεπτομέρειες που σε εντυπωσιάζουν.
Ο Σεισμός της 13ης Μαΐου 1995 (Μς=6,6) τοποθετείται γεωλογικά στο Δυτικό περιθώριο της Πελαγονικής ζώνης και περιλαμβάνει τμήμα της Λεκάνης Κοζάνης-Σερβίων και της Λεκάνης Γρεβενών καθώς και την ορεινή μάζα του Βούρινου, που τις διαχωρίζει.Το σημαντικότερο ρήγμα της περιοχής, που συνδέεται με το σεισμό της 13ης Μαΐου 1995 είναι η νεοτεκτονική ρηξιγενής ζώνη του Αλιάκμονα με διεύθυνση ΑΒΑ-ΔΝΔ, η οποία οριοθετεί τη νότια πλευρά της λίμνης Πολυφύτου.Η ζώνη αυτή δεν ενεργοποιήθηκε στο συνολικό της μήκος από τον σεισμό της 13ης Μαίου του 1995, αλλά μόνο ένας κλάδος της, το ρήγμα Ρυμνίου-Παλαιοχωρίου-Νησίου που ξεκινάει από το Ρύμνιο, κατευθύνεται προς τα ΔΝΔ σε μήκος 30 περίπου Κm και παρουσιάζει μετάπτωση του βόρειου τεμάχους. Αντίθετα ο βορειοανατολικός κλάδος, το ρήγμα των Σερβίων παρά το γεγονός ότι εμφανίζει όλα τα χαρακτηριστικά ενός τυπικού ενεργού ρήγματος και παρουσίασε έντονη δραστηριότητα κατά το πρόσφατο γεωλογικό παρελθόν (Ολόκαινο) δεν παρουσίασε καμιά επιφανειακή εκδήλωση στον πρόσφατο σεισμό.
-----Στο τέμαχος που βυθίστηκε βόρεια του σεισμικού ρήγματος εντοπίζονται τα επίκεντρα της σεισμικής δόνησης (6, 6R) και των μετασεισμών που ακολούθησαν . Το σεισμικό ρήγμα που ενεργοποιήθηκε είναι ένα κανονικό ρήγμα με μετάπτωση του βόρειου τεμάχους συνολικά κατά 10-20 cm και μικρή δεξιόστροφη οριζόντια κλίση 1-2 cm. Kατά μήκος του σεισμικού ρήγματος παρατηρούνται εφελκυστικές ρωγμώσεις και φαινόμενα κατολισθήσεων, ενώ στο χωριό Ρύμνιο φαινόμενα ρευστοποίησης του εδάφους που εκδηλώνονται στην επιφάνεια με ηφαίστεια άμμου.
Τα χωριά Ρύμνιο, Παλαιοχώρι, Σαρακήνα, Κέντρο και Νησί υπέστησαν σοβαρές ζημιές γιατί βρίσκονταν κοντά στο ίχνος του σεισμικού ρήγματος. Ενώ μια αντιθετική ως προς το κύριο ρήγμα ρηξιγενής ζώνη που ξεκινάει από τη Μυρσίνα και περιλαμβάνει ρήγματα στα Λαγκαδάκια, Μικροκλεισούρα, βόρεια της Κνίδης, στη Βάρη και συνεχίζει ως το Χρώμιο συνθέτουν μια μετάπτωση προς νότο κατά 20-40cm και μικρή αριστερόστροφη οριζόντια κλίση 1-2cm. Δευτερεύοντα ρήγματα εμφανίζονται στις παρυφές της πόλης των Γρεβενών, στο Καλαμίτσι, Αιανή, Έξαρχο, Αγάπη, Φελλίο και Σειρήνιο. Στις περιοχές των χωριών Χρώμιο, Λευκοπηγή, Αγ. Παρασκευή, Αιανή, Ιτέα, Αγάπη παρατηρήθηκαν επιφανειακές διαρήξεις κατά μήκος παλαιότερων ρηγμάτων ΒΔ-ΝΔ διεύθυνσης, μικρής όμως έντασης.Η περιοχή χαρακτηρίζεται από χαμηλή σεισμικότητα, ο μόνος γνωστός ιστορικός σεισμός έγινε στην ευρύτερη περιοχή το Φεβρουάριο του 896 μ.X (Μ=6,0) και κατέστρεψε την πόλη της Βέροιας.
Η σεισμική δράση στην περιοχή αρχίζει μετά την πλήρωση της λίμνης Πολυφύτου με νερό, το 1974, αυτό σημαίνει ότι το νερό της τεχνιτής λίμνης προκάλεσε ασεισμική κίνηση, η οποία προοδευτικά διέγειρε την τωρινή σεισμική δράση σε μια περιοχή σχεδόν ασεισμική για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ανθρώπινα θύματα δεν υπήρξαν, το σύνολο των μικροτραυματισμένων δεν ξεπέρασε τα 20 άτομα, δεν παρατηρήθηκαν επιδημίες, ενώ από κατάρρευση σταυλικών εγκαταστάσεων σκοτώθηκαν 40 αιγοπρόβατα. Παρατηρήθηκαν μεγάλες καταστροφές σε Βυζαντινά μνημεία (Αιανή) αλλά και σημαντικές καταστροφές εκκλησιών και σχολικών κτιρίων. Για το Νομό Κοζάνης η πληγείσα περιοχή ήταν στα 3.300 Km2, 94% περίπου της συνολικής έκτασής του. Είχαν υποβληθεί τότε 17.771 αιτήσεις στο ΤΑΣ Κοζάνης (Ταμείο Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων)