Ο λιγνίτης τούς διώχνει μακριά
Η τοπική κοινωνία της Ελασσόνας απορρίπτει την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων λιγνίτη στην περιοχή, που θα εξαφανίσει τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τον τουρισμό. «Είναι ακατανόητο αντί τον αέρα του Ολύμπου να αναπνέουμε μαυρίλα», λένε κάτοικοι.
Επί χρόνια η Ευρωπαϊκή Ενωση «κυνηγάει» την Ελλάδα για να σπάσει το μονοπώλιο της ΔΕΗ στους υδροηλεκτρικούς και λιγνιτικούς σταθμούς. Η απελεθεύρωση της αγοράς ενέργειας είναι πράγματι μια υποχρέωση της χώρας μας, που οι ελληνικές κυβερνήσεις προσπαθούσαν να αποφύγουν. Τώρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω της τρόικας, ασκεί πιέσεις να δοθούν σε ιδιώτες τα λιγνιτικά κοιτάσματα σε Δράμα, Ελασσόνα, Βεύη και Βεγόρα. Μάλιστα, μέχρι τέλη Ιανουαρίου ζητά αυστηρό χρονοδιάγραμμα για το τι μέλλει γενέσθαι.
Εδώ και ένα χρόνο η κυβέρνηση προχώρησε στη μείωση της ηλεκτροπαραγωγής από λιγνίτη με στόχο την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε ποσοστό 40% έως το 2020, συμφωνα με το Σχέδιο Δράσης για τις ΑΠΕ. Γύρω από την απελευθέρωση της ενέργειας υπάρχουν πάντως διάφορα σενάρια:
*Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε αρχικά να πουλήσει η ΔΕΗ το 40% των μονάδων.
*Η κυβέρνηση αντιπρότεινε να το ανταλλάξει με ξένες αγορές ενέργειας, π.χ. από Βαλκάνια.
*Η Ε.Ε. εισηγείται να παραχωρηθούν τα αναξιοποίητα λιγνιτικά κοιτάσματα σε ιδιώτες.
*Η Κομισιόν προτείνει εναλλακτικά οι μονάδες που αντιστοιχούν στο 40%, να νοικιαστούν σε ιδιώτες για να σταματήσει το μονοπώλιο της ΔΕΗ.
Ωστόσο η κυβέρνηση δεν είναι ευχαριστημένη και αναζητά λύση μέχρι τον Ιανουάριο. Πού βρίσκονται όμως τα λιγνιτικά κοιτάσματα στην περιοχή της Ελασσόνας;
Μερικές εκαντοντάδες μέτρα βόρεια του χωριού Δομένικο σε μία έκταση 9,3 χλμ. κάτω από χιλιάδες στρέμματα αγροτικής γης. Αν και δεν υπάρχουν κοιτάσματα κάτω από το χωριό, το Δομένικο πιθανότατα θα εγκαταλειφτεί ακολουθώντας την τύχη των έρημων χωριών στα λιγνιτικά πεδία της Κοζάνης. Το συγκεκριμένο κοίτασμα έχει μέγεθος 146 εκατ. κυβικών μέτρων και επαρκεί για τη λειτουργία ενός σταθμού παραγωγής ενέργειας ισχύος 660 MW για περίπου 30 χρόνια. Ενας τέτοιος θερμοηλεκτρικός σταθμός παραγωγής ενέργειας, ακόμα και με τις πιο σύγχρονες «αντιρρυπαντικές» τεχνολογίες, εκπέμπει ετησίως περισσότερο από 4 εκατ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα, επιδεινώνοντας το πρόβλημα του θερμοκηπίου.
Οι εργασίες εξόρυξης απογυμνώνουν το έδαφος, μειώνουν τη στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα, παράγουν τεράστιους όγκους αποβλήτων. Επίσης, οι εκπομπές μικροσωματιδίων αποτελούν βασική αιτία πνευμονοπαθειών.
Η τοπική κοινωνία απορρίπτει αυτή τη δραματική περιβαλλοντική υποβάθμιση.
Ο δήμαρχος Ελασσόνας Γ. Πασχόπουλος δήλωσε στην «Κ.Ε.»: «Θα δώσουμε μάχη και θα φτάσουμε στα ελληνικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια προκειμένου να σώσουμε την περιοχή μας. Είναι ακατανόητο δίπλα στον Ολυμπο, το παγκόσμιο αυτό μνημείο περιβαλλοντικής κληρονομιάς Natura, να βλέπουμε καμινάδες λιγνιτικών κοιτασμάτων και να περιδιαβαίνουμε αναπνέοντας τη μαυρίλα του λιγνίτη και όχι τον περίφημο αέρα του»!
Με αφορμή την έντονη τοπική αντίδραση, η Greenpeace πραγματοποίησε το περασμένο Σαββατοκύριακο έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Το πραγματικό κόστος του άνθρακα» που αποκαλύπτει το περιβαλλοντικό κοινωνικο-οικονομικό τίμημα του άνθρακα σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Ρωτήσαμε τον Τ. Γρηγορίου, υπεύθυνο για θέματα ενέργειας και κλιματικής αλλαγής της Greenpeace Ελλάδας, εάν είναι αναγκαίο για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας να αξιοποιηθούν τα λιγνιτικά κοιτάσματα Δράμας και Ελλασόνας; «Κάθε άλλο!», απαντά. «Ο βασικός λόγος της έντονης συζήτησης είναι η απαίτηση της τρόικας να απελευθερωθεί η αγορά ενέργειας και να μπουν οι ιδιώτες στη λιγνιτοπαραγωγή. Σαν χώρα έχουμε τεράστιο δυναμικό σε ΑΠΕ με τεράστιες προοπτικές εξοικονόμησης που εξασφαλίζουν την ενεργειακή ασφάλεια. Αλλωστε η απελευθέρωση αγοράς ενέργειας μπορεί να υπάρξει χωρίς τον λιγνίτη, ο οποίος όλο και θα μειώνεται λόγω των ΑΠΕ».
ΤΙΝΑ ΜΠΙΡΜΠΙΛΗ «Πρέπει να αποφύγουμε τους λιγνιτικούς σταθμούς»
Η υπουργός Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Τίνα Μπιρμπίλη σε δήλωσή της στην «Κ.Ε.» παραδέχεται τις καθυστερήσεις που υπήρξαν όλα αυτά τα χρόνια και τονίζει ότι το να αποτρέψει το άνοιγμα νέων λιγνιτικών σταθμών αποτελεί για την ίδια το μεγαλύτερό της στοίχημα!
«Το Σεπτέμβριο πετύχαμε να αποφύγουμε τα δικαστήρια και αυτό υπήρξε μια μεγάλη επιτυχία της κυβέρνησης. Από το καλοκαίρι και μετά έχω ξεκινήσει έναν αγώνα συναντήσεων με επιτρόπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τον Χ. Αλμούνια, επίτροπο Αναγωνισμού, την Κόνι Χέντεγκααρντ, επίτροπο Κλίματος και Ενέργειας, τη Μαρία Δαμανάκη, επίτροπο Αλιείας, τον επίτροπο Ενέργειας Γκούντερ Οτινγκερ, προσπαθώντας να τους δώσω να καταλάβουν ότι αν η Ελλάδα συμμορφωθεί με τη δημιουργία λιγνιτικών σταθμών ακυρώνεται η συμβολή της χώρας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών και βεβαίως στην πράσινη ανάπτυξη.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν ζητάει να πουλήσουμε μόνο το 40% των λιγνιτικών μονάδων σε ιδιώτες, ζητάει συγχρόνως να ανοίξουμε νέους λιγνιτικούς σταθμούς, γεγονός που επαναλαμβάνω έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το στόχο 20/20/20 για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου. Πρέπει να βρούμε μια ισοδύναμη λύση και η καλύτερη είναι η σύμβαση ανταλλαγής ποσότητας ενέργειας με άλλες χώρες. Πρέπει να αποφύγουμε το άνοιγμα των λιγνιτικών σταθμών και αυτό για μένα είναι το μεγαλύτερό μου στοίχημα!».
