Ο Πυγμαλίων και η σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα
| ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΟΝΤΟΥΛΑ |
Θα ήταν αναμφισβήτητα άξια απορίας, εκ πρώτης όψεως, η σχέση που μπορεί να διέπει το μυθικό αυτό πρόσωπο με την ελληνική κοινωνία του 21ου αιώνα.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά και ας υπενθυμίσουμε πως ο φερόμενος ως βασιλιάς της Κύπρου ή γλύπτης για κάποιους άλλους Πυγμαλίων, ήταν εκείνο το μυθικό πρόσωπο, το οποίο αρχικά απογοητευμένο από το βίο των γυναικών ερωτεύτηκε το ...
άγαλμα της κοπέλας που ο ίδιος δημιούργησε (Γαλάτεια) και στη συνέχεια ζήτησε από τη θεά Αφροδίτη να του χαρίσει μια όμοια με αυτό γυναίκα.
Ο μύθος για πολλά χρόνια αποτέλεσε πηγή έμπνευσης τόσο για πολλούς καλλιτέχνες όσο και για πολλούς κοινωνικούς επιστήμονες, οι οποίοι φρόντισαν να ερμηνεύσουν το φαινόμενο ως εξής: τα άτομα τείνουν να εκτελούν ανάλογα με τις προσδοκίες αυτών που τα καθοδηγούν. Η αναγνώριση λοιπόν αυξάνει το αίσθημα θετικής προσωπικής αξίας και έτσι τα άτομα με τη σειρά τους αποδίδουν και συμπεριφέρνονται καλύτερα.
Μπορεί λοιπόν το φαινόμενο αυτό για τους περισσότερους να έχει συνδεθεί άμεσα με την παιδαγωγική επιστήμη (πείραμα Rosenthal & Jacobson), δεν παύει όμως να αποτελεί ένα φαινόμενο το οποίο βρίσκει εφαρμογή σε πολλές πτυχές της ζωής μας.
Εν συντομία και επιχειρώντας να προσαρμόσουμε το φαινόμενο αυτό στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα βλέπουμε πως ουσιαστικά πρόκειται για ένα αποτέλεσμα προσδοκίας των πολιτών, δεδομένου πως η εξουσία σε δημοκρατικές κοινωνίες πηγάζει από αυτούς, προς και για τους πολιτικούς. Έτσι λοιπόν αντιλαμβανόμαστε όλοι πως οι αυξημένες προσδοκίες των πολιτών και η πίστη τους για θετικά αποτελέσματα στην πρόοδο των εκλεγέντων πολιτικών θεωρείται ότι τους κάνουν να είναι περισσότερο συνεπείς, να ενισχύουν τις σωστές αντιδράσεις και συνεπώς να παρουσιάζουν βελτίωση στη δράση τους. Οι προσδοκίες των πολιτών για τις ικανότητες των πολιτικών τους θα πρέπει σύμφωνα με την ως άνω θεωρία να λειτουργούν όπως οι προφητείες που επαληθεύονται, δηλαδή όσο μεγαλύτερες προσδοκίες τρέφουμε για κάποιους ανθρώπους τόσο πιο πιθανό είναι αυτοί οι άνθρωποι να έχουν καλύτερες επιδόσεις.
Θέλω να πιστεύω, μιας που το φαινόμενο του Πυγμαλίωνα δεν φαίνεται να βρίσκει απόλυτη εφαρμογή στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα, πως οι πολιτικοί δεν έπαψαν να ενδιαφέρονται για την πολιτική ευημερία και άρα για την κοινωνική πρόοδο και πως αργά ή γρήγορα (ευελπιστώ γρήγορα) οι προσδοκίες για ένα ασφαλέστερο αύριο, τόσο σε επίπεδο εργασιακό, οικονομικό, εκπαιδευτικό, υγειονομικό και εν τέλει κοινωνικό, να επιβεβαιωθούν και να επιβεβαιώσουν την εγκυρότητα του παραπάνω φαινόμενου με την εκπλήρωση τους.
Είναι ανάγκη συνεπώς τα όργανα της εξουσίας να αφουγκραστούν τις προσδοκίες των πολιτών, οι οποίες με τη σειρά τους θα επηρεάσουν τις αποδόσεις και τη συμπεριφορά του πολιτικού συστήματος με τρόπο τέτοιο που η πολιτική ζωή να αναβαθμίζεται όλο και πιο πολύ. Γιατί προσδοκία είναι να ξέρω ότι «αν χτυπήσω το κουδούνι της πόρτας θα χτυπήσει»...
